" مهندسی برق قدرت و صنعتی "

سیستم های خنک کنندگی ترانسهای قدرت

سیستم های خنک کنندگی ترانسهای قدرت:

اصولا در ترانسهای قدرت در اثر القای متقابل سیم پچها ، تولید گرما و حرارت می شود که بسته به بار اعمالی به ترانس این گرما میتواند حتی منجر به آسیب دیدن سیم پیچ ها شود . یکی از اجزای اصلی در خنک شدن ترانس ها روغن ترانس است که با توجه به ویسکوزیته آن و مدت زمان بهره برداری از ترانس میتواند نقش مهمی در خنک شدن ترانس داشته باشد . در ترانسهای با کار کرد بالا تر بدلیل رسوبات روغن و ناخالصی های موجود در آن میزان خنک شوندگی ترانس کمتر خواهد شد.عموما در ترانس ها با قدرت بالا ، از رادیاتورها استفاده میشود که در ترانسهای با قدرت 500 کیلو ولت آمپر به بالا تنها از پره های خنک شونده و در ترانسهای 1000 کیلو ولت آمپر به بالا از رادیاتورهایی که روغن در آن به جریان می افتد استفاده می شود. در ترانسفورماتورهای با توان بالا و ولتاژ بالا از سیستمهایی چون فن های کنترل شونده و پمپ ها جهت خنک کردن ترانس استفاده میشود که به هر یک اشاره خواهیم کرد .

در ترانسهای قدرت با توان بالا از دتکتورهای دما استفاده میشود تا دمای روغن و سیم پیچ ترانس را تحت مراقبت داشته باشند . ترمومترهای روغن و سیم پیچ ، خود نیز دارای جزئیات زیادی هستند که انشاالله در مقالات بعدی به آن می پردازیم. این ترمومترها سنسورهای حرارتی دارند که دمای ترانس را تشخیص داده و با رسیدن به نقاط بحرانی فرمان به وصل مدارات خنک کننده و اگر باز هم جواب گو نباشد به رله های حفاظتی فرمان صادر می کنند تا نسبت به قطع ترانس از بار اقدام شود تا از صدمات احتمالی جلوگیری بعمل آید . میزان دمای ترانس قدرت در میزان جریان دهی آن موثر است یعنی با زیاد شدن دمای سیم پیچ ها تلفات زیاد شده و از ترانس بار کمتری را میتوان اخذ نمود . لذا سیستم خنک کنندگی ترانس در فصول گرم سال بسیار حائذ اهمیت می باشد.

ظرفیتی که برای ترانسفورماتورهای قدرت ذکر میشود با لحاظ در مدار بودن سیستم خنک کنندگی لحاظ می گردد مثلا شاهدیم که بروی پلاک یک ترانس ، ظرفیت به این شکل بیان شده است: 22500- 30000 KVA . که با در مدار بودن سیستم خنک کنندگی حد اکثر تا 30 مگا ولت آمپر ظرفیت ترانس خواهد بود . مشاهده میشود که با بکار آمدن سیستم خنک کنندگی میتوان تا 30% بیشتر از معمول از ترانس بار کشید . سیستمهای مختلفی در بکار گیری خنک شوندگی ترانس کاربرد دارد که آن هم بسته به موقعیت محل نصب ترانس و ارتفاع و میزان بار آن خواهد بود .

در ترانسفورماتورهای قدرت باید دقت نمود که رادیاتورها بدقت نصب شده باشند و شیرهای پروانه ای آنها هم در قسمت بالا و هم در قسمت پائین باز شده باشند و پیچ چفت کننده آنها محکم شده تا بر اثر گردش روغن و فشار روغن شیر ها خود بخود بسته نشوند. عمل خنک کنندگی روغن در رادیاتورها صورت می گیرد . لذا شکل رادیاتورها وترتیب آنها در میزان خنک کنندگی موثر است . بطور معمول رادیاتورها را خیلی ظخیم نمی سازند بنابراین در نصب باید دقت نمود تا آسیب نبینند .رنگ رادیاتور ها هم دارای اهمیت است که امروزه بیشتراز رنگ های روشن استفاده میشود . با گرم شدن روغن و حرکت آن به سمت بالای ترانس قدرت ، روغن به رادیاتورها وارد شده و پس از، از دست دادن حرارت به پائین رادیاتور منتقل شده و مجدداً وارد ترانس میشود . این روند ادامه خواهد داشت تا دمای ترانس به حد نرمال برسد . در مواقعی بعلت بار زیاد ترانسفورماتور و لزوم سریعتر خنک شدن روغن ترانس ، از پمپهای گردش روغن استفاده میشود که با بکار گیری آنها روغن را وارد رادیاتور کرده و سریعتر خنک میشوند . خنک شدن رادیاتورها هم میتواند توسط گردش طبیعی هوا باشد و هم اینکه هوا را نیز به داخل رادیاتورها دمیده ( توسط فن ها ) تا سریعتر خنک شوند و در مواقعی هم از هر دو سیستم ( پمپ و فن ) استفاده میشود . در ترانسهای داخل محفظه های بسته ( پستهای زیر زمینی ) از سیستم های گردش آب نیز برای خنک کردن روغن استفاده میشود که توسط رادیاتورهای مخصوص آب را از کنار روغن عبور داده و روغن را خنک می کنند . نوع سیستم خنک کنندگی را بروی پلاک ترانسها ذکر میکنند که عموما بصورت حروف اختصاری بیان میشود که به آن خواهیم پرداخت :